Gaten in de oceaanbodem boden volgens wetenschapper Eloi Camprubi Casas ooit precies de juiste omstandigheden voor het ontstaan van leven. “In al het leven vinden we die omstandigheden terug.” Esther Thole publiceerde op 9 februari 2021 onderstaand artikel in Nemo Kennislink.
Ooit, heel lang geleden, gebeurde er iets waardoor wij er nu zijn. Niet alleen wij mensen, maar al het leven om ons heen. Waar en wanneer dat precies gebeurde weten we (nog) niet, maar zeker is wel dat ergens op de jonge aarde levenloze materie zich anders ging gedragen. Er ontstonden nieuwe moleculen die onderlinge relaties aangingen en netwerkjes vormden, waardoor deze moleculen en netwerken weer meer van zichzelf konden maken en zichzelf verder konden ontwikkelen en uitbreiden. Dit vormde de opmaat naar het allereerste ‘leven’ – destijds, grofweg vier miljard jaar geleden, op aarde een compleet nieuw fenomeen. Dat het is gebeurd, weten we. Maar hoe? Dat is wat Eloi Camprubi Casas, postdoc aan de Universiteit Utrecht en Fellow bij het Origins Center, probeert uit te vogelen. Hij is niet de enige, steeds meer wetenschappers werken aan die vraag. Maar hij doet dat op heel originele manier, namelijk via een oorsprong-van-leven-simulator. NEMO Kennislink sprak Camprubi Casas over zijn onderzoek en nam een kijkje in zijn Utrechtse lab.
Bij een simulator denk ik aan een soort computerspel, waarin je verschillende situaties kunt beleven en uitproberen. Zoals een vliegsimulator. Is dit net zoiets? “Nee, helemaal niet. Mijn werk draait om experimenten in het lab, ik modelleer niks. Ik werk wel samen met onderzoekers die computermodellen maken, maar mijn simulaties zijn echte chemische experimenten.”
Wat simuleer je dan in het lab? “Extreme omstandigheden. We weten dat de voorlopers van het allereerste leven, het zogeheten proto-leven, zijn ontstaan toen de aarde nog heel jong was. We weten ook dat er toen extreme omstandigheden heersten, veel extremer dan nu. Door die omstandigheden na te bootsen hopen we te ontdekken hoe organische moleculen [moleculen die koolstof en waterstof bevatten, red.] werden gevormd, want al het leven is gebaseerd op organische moleculen. We willen ook begrijpen hoe vanuit die moleculen vervolgens onderling verbonden processen en netwerken ontstaan die elkaar weer verder versterken. Maar we kijken niet alleen naar organische moleculen, want ook anorganische verbindingen, zoals zouten en mineralen die al aanwezig waren in het water en het gesteente, spelen een belangrijke rol. Onder meer als katalysator, stoffen die een reactie versnellen. Die interacties nemen we ook mee.”
Kun je iets specifieker zijn over die omstandigheden, wat boots je precies na? “In ons geval komen die extreme omstandigheden vooral neer op hoge druk, zoals je die in de diepzee aantreft. Wij proberen de situatie bij een hydrothermale bron in de oceaanbodem na te bootsen. Een omgeving waarin water, daarin opgeloste gassen en gesteente onder hoge druk met elkaar reageren.”
Lees verder via deze link.