De Mineralogische Kring Antwerpen (MKA) lanceerde recent de ‘Mineralogisch straten’ website. Op deze webpagina’s worden de ‘mineralogische straten’ in Vlaanderen en Nederland in beeld gebracht met een foto van het straatnaambord en de straat, én wat toelichting bij de naam en historiek van de straat. Veel mineralenvindplaatsen zijn er niet in Vlaanderen en Nederland. Toch heeft bijna iedere gemeente wel één of meer straten die naar mineralen in de breedste zin van het woord verwijzen.
Met een ‘mineralogische straat’ bedoelen we straatnamen die verwijzen naar een mineraal, een geologisch begrip of een persoon naar wie een mineraal genoemd is. Bovendien speuren we ook naar ‘schijn-mineralogische straten’ die wel aan deze definitie lijken te voldoen maar eigenlijk naar iets anders verwijzen.
In de grotere steden zijn het vaak namen die aan een aantal straten werden gegeven bij nieuwe verkavelingen. Meestal zijn het dan verwijzingen naar edelstenen. Voorbeelden daarvan vinden we in Breda, Groningen, Roosendaal, Zoetermeer, … Vaak terugkomende straatnamen zijn dan Diamant-, Saffier-, Smaragd-, Robijn-, … De straatnaam bevat dus een echt mineraal of een variëteitsnaam van een mineraal.
Andere straatnamen hebben een historische oorsprong die verband houdt met de lokale geologische toestand of met de ontginning/verwerking van materialen. Dergelijke straten zijn er zowel in de grotere steden als in de meer landelijke gemeenten. Zo zijn er massaal veel straten die verwijzen naar zand, zavel, klei, steenbakkerij etc.
Veel mineraalnamen verwijzen naar een persoon : een mineraloog, geoloog, scheikundige, natuurkundige, etc die soms geëerd wordt in zijn geboortestad of streek met een eigen straatnaam. Voorbeelden daarvan zijn Curiestraat in Amersfoort, Amsterdam, Haarlem … (Marie of Pierre Curie), Willem I straat in Bergen op Zoom, Maastricht, Hoofddorp, …
Een aparte categorie zijn de schijn-mineralogische straten. Het lijkt dat er een mineraalnaam of geologisch begrip in de straatnaam staat maar eigenlijk verwijst de straatnaam naar iets helemaal anders. Typisch zijn allerlei combinatie met ijzer (die naar de rivier of de spoorweg verwijzen), dier- en plantennamen met goud of zilver (goudvink, zilverberk, …).
Oproep : ga zelf op ontdekkingstocht !
De website bevat al heel wat informatie over mineralogische straten maar is zeker nog onvolledig (vooral verder weg in Nederland), dus ga met kinderen en kleinkinderen op ontdekkingstocht naar mineralogische straten in jouw buurt. Inspiratie vind je op de website maar er zijn zeker nog meer onontdekte mineralogische straten.
Plan je tocht met de links naar de Google Map kaarten. Via de ‘Informatie’ links kan je nog uitgebreidere informatie over de straat raadplegen en massa’s foto’s van de mineralen bewonderen. Inspiratie voor uw woonplaats kan je opzoeken via de stratenlijsten.
E-mail een foto van het straatnaambord en de straat en eventuele anekdotes over de straat naar de MKA en jouw informatie wordt toegevoegd op de website !